Είδαμε «Το Σώσε» στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών

«Δεν μου άρεσε τίποτα, δεν είχε ούτε σενάριο ούτε τίποτα», άκουσα να λέει εκνευρισμένος(!) ένας κύριος από πίσω μου, καθώς βγαίναμε από την κατάμεστη -στην κυριολεξία- αίθουσα. Γύρισα να τον κοιτάξω, περισσότερο μήπως καταλάβω κάποια πράγματα για το προφίλ του. Γύρω στα 60 του, καλοδιατηρημένος και με το απαραίτητο φουλάρι της κουλτούρας στο λαιμό. Αμέσως κατάλαβα.

Σαφώς «Το Σώσε», στην βάση του, δεν είναι μία εύκολη παράσταση. Επίσης δεν είναι τόσο ακαταλαβίστικη ώστε να δικαιολογεί κραυγαλέα επευφημία που μυρίζει κεκαλυμμένη άγνοια. Ο κανόνας θέλει άλλωστε, όσα αδυνατούμε να καταλάβουμε στο ελάχιστο, είτε να τα αποθεώνουμε είτε να αφορίζουμε. Πόσω μάλλον όταν έχει προηγηθεί μία τιτανοτεράστια και εξαιρετικά αποπροσανατολιστική καμπάνια επικοινωνίας, που παρότι έκανε viral το εν λόγω πρότζεκτ, ενδεχομένως να δημιούργησε θεόρατες προσδοκίες που ο καθένας ερμηνεύει διαφορετικά.

«Το Σώσε» στην ουσία του είναι η επιτομή της φάρσας, αυτή που ανέδειξε τον Φρέιν ως αγωγό αυτής στο σύγχρονο θέατρο. Μία φάρσα δεν έχει να κάνει τόσο με το κείμενο ή το περιεχόμενό της, αλλά με όσα διαδραματίζονται γύρω από αυτό, όλα όσα την περιβάλλουν. Σε αυτό λοιπόν, οι συντελεστές της παράστασης διαπρέπουν, ο καθένας στο πόστο του. Είχαν βέβαια, μία σημαντική χείρα βοηθείας από την σκηνογράφο που δημιούργησε ένα τόσο αριστουργηματικά ευρηματικό σκηνικό για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του έργου και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό που ίσως σε κάποια σημεία να κλέβει τις εντυπώσεις. Υπάρχουν σκάλες (που θυμίζουν πολύ το στυλ Penrose) και πόρτες τριγύρω πολλές, πάρα πολλές που είναι αρκετές για να κάνουν τους ηθοποιούς να πηγαινοέρχονται μέσα έξω, πάνω κάτω, δεξιά αριστερά κλιμακώνοντας τον καταιγιστικό ρυθμό που μία φαρσοκωμωδία έχει ανάγκη όσο τίποτα άλλο. Είναι τόσο επιβλητική η παρουσία τους που είναι σχεδόν αδύνατο να μην σκεφτεί κανείς ότι η κάθε παράσταση ισοδυναμεί με μία κανονικότατη προπόνηση για τους ηθοποιούς. Παράλληλα, τόσες πόρτες περνούν υπόγεια το μήνυμα της κλειδαρότρυπας, αφού έτσι κι αλλιώς αυτό είναι και το θέμα του έργου. Να μας δώσει δηλαδή μία γεύση από τις πρόβες και τα παρασκήνια ενός θεατρικού σε πραγματικό χρόνο, ακριβώς όπως συμβαίνουν.

Τίποτα σε αυτήν την παράσταση δεν γίνεται με τον συμβατικό τρόπο. Η φάρσα αναδύεται από παντού· από τον μοντέρνα δωρικό και τονισμένο σωστά τρόπο που παίζουν οι ηθοποιοί, μέχρι τα πολύχρωμα κοστούμια και το υπερβολικό μακιγιάζ που ενισχύουν την καρικατούρα στην ποπ εικόνα τους, βοηθώντας να μην εστιάσουμε στα πρόσωπά τους. Άνετα ο Λυγίζος θα μπορούσε να περάσει από την κόκκινη γραμμή της φάρσας στην απέναντι της γελοιότητας, ωστόσο η υπόθεση κυλάει εξαιρετικά καλοκουρδισμένα και εκμαιεύει φυσικά το γέλιο από τον θεατή (η Άννα Μάσχα με τις σαρδέλες της είναι απολαυστική). Παρόλα αυτά, όποιος περιμένει ότι θα δει μία παραδοσιακή κωμωδία είναι απόλυτα κατανοητό και εν μέρει δικαιολογημένο να απογοητευθεί, ειδικά αν είναι προετοιμασμένος για ένα εύπεπτα κλασσικό σενάριο που στην προκειμένη περίπτωση δεν υπάρχει πουθενά. Κάποιοι από την άλλη ίσως αγχωθούν κιόλας από τις φρενήρεις εναλλαγές. Σίγουρα πάντως, αδιάφορη δεν περνάει από όποιον πέρασε σχεδόν 2,5 ώρες παρακολουθώντας την.

Προσωπικά, θα την ξαναέβλεπα.

*Η παράσταση «Το Σώσε» του Μάικλ Φρέιν σε σκηνοθεσία Έκτορα Λυγίζου παρουσιάζεται στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση έως τις 27 Οκτωβρίου 2018.

Συντελεστές
Μετάφραση, Διασκευή & Σκηνοθεσία: Έκτορας Λυγίζος
Σκηνικό: Κλειώ Μπομπότη
Κοστούμια: Άλκηστη Μάμαλη
Φωτισμοί: Δημήτρης Κασιμάτης
Συνεργασία στην κίνηση – σωματική προετοιμασία: Χαρά Κότσαλη
Σχεδιασμός μακιγιάζ και μαλλιών: Ιωάννα Λυγίζου
Σχεδιασμός Ήχου: Brian Coon
Φωτογραφίες: Ανδρέας Σιμόπουλος
Βοηθός Σκηνοθέτη: Εύα Βλασσοπούλου
Βοηθός Σκηνογράφου: Ελένη Αηδόνη
Βοηθός ενδυματολόγου: Αλεξάνδρα Γιαννακανδροπούλου
Κατασκευή Σκηνικού: Παναγιώτης Λαζαρίδης
Κατασκευή γυναικείων κοστουμιών: Ελένη Κομνηνού
Κατασκευή ανδρικών κοστουμιών: Γιώργος Παρλιάρος
Διεύθυνση Παραγωγής: Ηλέκτρα Αρζιμάνογλου
Εκτέλεση Παραγωγής: Grasshopper
Παραγωγή: Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση
Παίζουν: Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, Μιχάλης Κίμωνας, Γιάννης Κλίνης, Σοφία Κόκκαλη, Έμιλυ Κολιανδρή, Έκτορας Λυγίζος, Άννα Μάσχα, Άρης Μπαλής, Αρετή Σεϊνταρίδου