Σκηνές από έναν γάμο | Το Θέατρο Σοφούλη πάντρεψε την Αθήνα με τη Θεσσαλονίκη

Ανταπόκριση από την πρεμιέρα της παράστασης Σκηνές από έναν γάμο που παρουσιάζεται στο Θέατρο Σοφούλη στη Θεσσαλονίκη από την Τρίτη 2 Απριλίου

Θα έλεγε κανείς ότι η Θεσσαλονίκη το τελευταίο διάστημα βιώνει ευτυχείς θεατρικές στιγμές καθώς το θέατρό της έχει πάρει έναν πολυδιάστατο χαρακτήρα με τις ετερόκλητες παραστάσεις που ανεβαίνουν στις σκηνές της να είναι “πολλές” τόσο σε αριθμό όσο και σε ποιότητα.

Το πολύπαθο κατά τα άλλα θέατρο της Θεσσαλονίκης από τη μία έχει συνηθίσει να υποδέχεται μετά βαΐων και κλάδων τις – άξιες – παραστάσεις που φθάνουν σχεδόν μαζικά κάθε χρόνο από την Αθήνα και από την άλλη νομίζω ότι έχει μυηθεί στο να αγκαλιάζει ζεστά τις δουλειές που γίνονται στα μικρότερα θέατρα της πόλης μας όπως το Θέατρο Τ ή εν προκειμένω το εκτός κέντρου Θέατρο Σοφούλη. Αυτή την αίσθηση αποκόμισα παρακολουθώντας πρόσφατα το υπέροχο “Ερκουλίν Μπαρμπέν: Οι αναμνήσεις ενός ερμαφρόδιτου” στο Μπενσουσάν Χαν, στο οποίο όπως μαθαίνω τα τηλέφωνα για κράτηση δεν σταματάνε να χτυπούν αλλά και στην πρεμιέρα του Θεάτρου Σοφούλη όπου δεν έπεφτε καρφίτσα.

Μεγάλη η έκπληξη και ακόμα μεγαλύτερη η περιέργεια στην ανακοίνωση ότι η επικεφαλής του Θεάτρου Σοφούλη, Παυλίνα Χαρέλα θα συμπράξει επί σκηνής με τον Αντώνη Λουδάρο σε ένα έργο που καθόλου εύκολο δεν θα το χαρακτήριζε κανείς θεατρικά. Σκηνές από έναν γάμο παρουσιάστηκαν την Τρίτη 2 Απριλίου στο όμορφο θέατρο της Καλαμαριάς, στο σανίδι του οποίου η θεατρική Θεσσαλονίκη παντρεύτηκε άτυπα με την θεατρική Αθήνα σε μια παραγωγή που αξίζει να ταξιδέψει και στην πρωτεύουσα. Για να τα πάρουμε όμως με τη σειρά.
Περί Μπέργκμαν ο λόγος, λοιπόν.

Αυτού του μεγάλου κινηματογραφιστή και θεατρανθρώπου και ενός έργου πικρού που ενώ επαφίεται σε θέματα τετριμμένα και ειπωμένα δια της τέχνης πλειστάκις, καταφέρνει να προκαλέσει στον θεατή όχι μόνο τη θυμηδία της τραγικότητας του τελματωμένου γάμου, της ανθρώπινης σχέσης που έχει διανύσει την απόσταση που άντεχε να ακολουθήσει και ξέμεινε από ενέργεια αλλά και την πικρία του ανικανοποίητου, την ανάγκη του ανθρώπου να θέλει διαρκώς ακόμα και όταν έχει.

“Είμαστε συναισθηματικά αναλφάβητοι” λέει το έργο, δεν είμαστε ικανοποιημένοι με αυτό που έχουμε και όταν το χάσουμε το νοσταλγούμε. Στο δικό μου μυαλό ο Γιόχαν του Μπέργκμαν συνομιλεί κατ’ έναν τρόπο με τον Καλιγούλα του Καμύ. Ο ένας θέλει μια γυναίκα που ενώ δεν του φτάνει την κυνηγά και καταλήγει ανικανοποίητος και ο δεύτερος παραμένει ανικανοποίητος ακόμα και αν του κατεβάσουν στα πόδια το φεγγάρι. Αν και με διαφορετικές αφετηρίες, κανείς από τους δύο δεν μπορεί να υπερνικήσει την διαρκή του δίψα, ό,τι και αν δοκιμάσει, ρεαλιστικό ή μη.

Ο Μπέργκμαν στις “Σκηνές από ένα γάμο” ξετυλίγει το κουβάρι (μόνο ως κουβάρι μπορεί να νοηθεί αυτή η ανθρώπινη σχέση) της ζωής του Γιόχαν με τη Μαριάννα, μιας ζωής ευτυχισμένης και νηφάλιας, ήρεμης, γαλήνιας αλλά και άνευρης. Περνάνε καλά και μάλλον αυτό είναι αρκετό. Κανείς από τους δύο δεν παραδέχεται ότι πίσω από την επίπλαστη ευτυχία και τα χαμόγελα, τα γλυκά φιλιά, το πρωινό αυγό πριν τη δουλειά, κρύβεται αστάθεια, πικρία, αγάπη στην επανάληψη, ανία, κούραση. Ο γάμος τους έχει καταλήξει ξαναζεσταμένο φαγητό που η Μαριάννα τρώει από συνήθεια και ο Γιόχαν πεινασμένος το κάνει στην άκρη για να ικανοποιήσει την πείνα του αλλού.
Οι κατά Λουδάρον σκηνές από έναν γάμο

Ο Αντώνης Λουδάρος σκηνοθέτησε το δύσκολο έργο με αυταπάρνηση. Παρότι δεν εγκατέλειψε πλήρως την κωμική του κλίση, φάνηκε ότι για αυτόν η συγκεκριμένη παράσταση ήταν και ένα προσωπικό στοίχημα τόσο σκηνοθετικά όσο και υποκριτικά. Όσον αφορά την σκηνοθετική του ματιά, υπηρέτησε εύστοχα το έργο του Μπέργκμαν αφού κινήθηκε ακριβώς στη λογική του δράματος δωματίου. Το σκηνοθετικό εύρημα με το πάπλωμα του κρεβατιού πάνω στο οποίο προβλήθηκαν σκηνές από κινηματογραφικά φιλιά εντυπωσίασε οπτικά ενώ η χωρίς έντονες διακυμάνσεις και σταθερή σκηνοθεσία του εξυπηρέτησε το γεμάτο παγίδες έργο του Μπέργκμαν.

Η φαινομενική αρμονία τονίστηκε από την ήρεμη παρουσία των ηθοποιών στον χώρο πριν από την “καταιγίδα” ενώ η κυριολεκτική τοποθέτηση τους σε κουτάκια (υπέροχο το σκηνικό της Μαρίας Φιλίππου) έδωσε έναν ρεαλιστικό τόνο στον μεταφορικό λόγο του Μπέργκμαν. Μολονότι οι στιγμές του αυτόματου γέλιου από μέρους της πλατείας ήταν ίσως περισσότερες από το ιδανικό, η δραματική πλευρά του κειμένου φωτίστηκε επαρκώς.
Ερμηνείες επάξιες σε ένα κείμενο απαιτήσεων

Ο Γιόχαν του Αντώνη Λουδάρου υπήρξε νευρωτικός, σε φανερό αδιέξοδο για το τι πραγματικά επιθυμεί και σε μια μόνιμη σύγχυση αναφορικά με το τι επιδιώκει. Ο πρωταγωνιστής σε γενικά πλαίσια δεν υπέπεσε σε ερμηνευτικές υπερβολές και απέφυγε τις κωμικές ευκολίες. Θα έλεγε κανείς ότι η προσπάθειά του να αποδώσει την τραγικοκωμικότητα του ρόλου, με έμφαση όμως στα σκοτεινά χαρακτηριστικά του, απέδωσε.

Η Παυλίνα Χαρέλα, η Μαριάννα δίπλα στον Γιόχαν, είχε ένα πολύ δύσκολο έργο να φέρει σε πέρας, έναν ρόλο που σε σημεία φλερτάρει με την υστερία και την υπερβολή αλλά ταυτόχρονα έχει κάτι το παγωμένο και αδιάφορο. Η ερμηνεία της Χαρέλα ήταν εξίσου αποτελεσματική με αυτή του Λουδάρου, χωρίς φτιασιδώματα και περιττές φωνές. Σε ένα έργο που οι βρισιές διαδέχονται τα φιλιά και η βία ακολουθείται από γαλήνη και ησυχία, οι δύο ηθοποιοί άφησαν τους ήρωές τους να πάρουν τον χώρο τους.

Ο πικρός λόγος του Μπέργκμαν που χτυπάει σαν γροθιά το μαχαίρι και οι κινήσεις των ηρώων που καταλήγουν οδυνηρές φανέρωσαν σε σημεία τη δυσκολία στη διαχείριση από μέρους των ηθοποιών, με κινήσεις που προέκυπταν βεβιασμένα ή με λόγια που λέγονταν άνευρα. Σαφώς, όμως, τα θετικά στοιχεία υπερκέρασαν τα αρνητικά και το αποτέλεσμα τους δικαίωσε.

Ένας αποτυχημένος γάμος γεμάτος επιτυχία

Πρέπει να τονιστεί ότι η συγκεκριμένη παραγωγή είναι μια προσεγμένη δουλειά συνόλου. Παρότι το “πάντρεμα” Αθήνας – Θεσσαλονίκης μονοπώλησε το ενδιαφέρον, λόγω της παρουσίας του Αντώνη Λουδάρου, πρέπει κανείς να επισημάνει ότι η Παυλίνα Χαρέλα έφερε σε πέρας ένα πολύ μεγαλύτερο τόλμημα από αυτό του να πρωταγωνιστήσει δίπλα σε έναν επιτυχημένο ηθοποιό εξ Αθηνών ορμώμενο.

Έφερε στη σκηνή του Σοφούλη ένα έργο αριστουργηματικό, έργο ερμηνευμένο με συνέπεια και ταλέντο σε μια δουλειά με σκηνικά εξαιρετικής αισθητικής και ένα όμορφο τραγούδι. Δημιούργησε με τον Αντώνη Λουδάρο ένα δίδυμο με χημεία που μπορεί να μην ευτύχησε στα ενδοοικογενειακά του αλλά σίγουρα ευτυχεί στα καλλιτεχνικά.


Η Παυλίνα Χαρέλα και το Θέατρο Σοφούλη ξέφυγαν φέτος από την πεπατημένη, πάλεψαν με μεγέθη μεγαλύτερα απ’ ότι συνήθως και νομίζω ότι δικαιώθηκαν.

Μακριά από ντιβισμούς και εγωισμό, αποστασιοποιημένο από τον άτυπο ανταγωνισμό μεταξύ αθηναϊκών και “ντόπιων” παραστάσεων, το Σοφούλη προέταξε τη δημιουργία και τη συνεργασία. Πράγματα που ούτως ή άλλως έχει πολύ μεγάλη ανάγκη η πόλη μας.

Η παράσταση “Σκηνές από έναν γάμο” σε σκηνοθεσία Αντώνη Λουδάρου παρουσιάζεται στο Θέατρο Σοφούλη κάθε Δευτέρα και Τρίτη.