Μουσείο τυριού στο Παρίσι

 

Μία νέα προσθήκη στην πολυπληθή λίστα των μουσείων του Παρισιού ήρθε για να γνωρίσει στους επισκέπτες τα γαλλικά τυριά.


Μουσείο τυριού στο Παρίσι: ένα σπίτι για όλα τα γαλλικά τυριά

Η Γαλλία είναι γνωστή για πολλά πράγματα: λογοτεχνία, μόδα, τέχνες, γαστρονομία. Επίσης, το Παρίσι είναι μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που βρίθει μουσείων κάθε είδους. Φέτος το καλοκαίρι ένα εμβληματικό γαλλικό προϊόν βρήκε επιτέλους τη θέση που του αξίζει, σε ένα πρωτότυπο μουσείο τυριού στο κέντρο του Παρισιού.

Η Γαλλία φημίζεται για τα τυριά της, πολλά από τα οποία είναι χειροποίητα, ενώ η Γαλλία είναι η δεύτερη ευρωπαϊκή χώρα με τα περισσότερα τυριά ΠΟΠ. 45 γαλλικά τυριά είναι προστατευμένης ονομασίας προέλευσης, με μικρή διαφορά από την πρώτη χώρα της λίστας, που δεν είναι άλλη από την Ιταλία, με 48 τυριά ΠΟΠ. Η τριάδα κλείνει με την Ισπανία (26 τυριά ΠΟΠ). Η Ελλάδα βρίσκεται στην 4η θέση με 21 τυριά ΠΟΠ.

Η Γαλλία, λοιπόν, αν και διαθέτει περισσότερα από 1.200 τυριά, δεν είχε το δικό της μουσείο τυριού. Σε περιοχές όπου φτιάχνονται διάσημα τυριά μπορεί να υπάρχουν χώροι αφιερωμένοι στο τοπικό τυρί. Μέχρι πρόσφατα, όμως, δεν υπήρχε κάποιος χώρος που να αφορά συνολικά τη γαλλική τυροκομία. Το κενό αυτό ήρθε να καλύψει το μουσείο τυριού, με πρωτοβουλία του Πιέρ Μπρισόν.

Ο Πιέρ Μπρισόν κατάγεται από την περιοχή Μποζολέ. Γόνος οικογένειας οινοποιών, όμως ο ίδιος αποφάσισε να μην ακολουθήσει την οικογενειακή παράδοση. Αντί οινολογίας σπούδασε τυροκομία και άνοιξε δύο καταστήματα στο Παρίσι, όπου πωλούνται τυριά, διοργανώνονται γευσιγνωσίες και σεμινάρια σχετικά με το τυρί. Με τη συνδρομή άλλων 7 τυροκόμων και τυρέμπορων το φιλόδοξο σχέδιό του πήρε ζωή. Σε έναν χώρο 300 τ.μ. άνοιξε το πρώτο μουσείο τυριού στο Παρίσι. Το μουσείο άνοιξε τις πύλες του στις 14 Ιουνίου, στο νησί Saint Louis, στο κέντρο του Παρισιού. Το Παρίσι επιλέχθηκε ως «ουδέτερη ζώνη», ώστε να αποφευχθούν διαμάχες μεταξύ π.χ. της Νορμανδίας ή των Άλπεων, που ερίζουν για το ποια περιοχή είναι το προπύργιο της γαλλικής τυροκομίας. Η φιλονικία των Γάλλων σχετικά με το τυρί είχε άλλωστε επισημανθεί ήδη από τον Γάλλο Πρόεδρο Σαρλ ντε Γκωλ που είχε δηλώσει: «Πώς μπορείς να ελπίζεις πως θα κυβερνήσεις μια χώρα που παράγει 258 διαφορετικά είδη τυριών;». Η ορθότερη εκτίμηση των 1.200 διαφορετικών τυριών θα έφερνε τον Γάλλο στρατηγό και πολιτικό σε ακόμη μεγαλύτερη αμηχανία.

Το πρώτο «ζωντανό» μουσείο τυριού

Η διαφορά του συγκεκριμένου σε σχέση με άλλα παρόμοια μουσεία είναι όχι μόνο η ειδίκευση στα γαλλικά τυριά, αλλά και το γεγονός πως πρόκειται για ένα «ζωντανό», διαδραστικό χώρο. Μπαίνοντας στο μουσείο, ο επισκέπτης πληροφορείται για την κουλτούρα και την ιστορία του τυριού, καθώς και τις μεθόδους τυροκομίας. Δεν πρόκειται απλά όμως για μια έκθεση. Διαδραστικοί πίνακες, πολυμεσικές εγκαταστάσεις και πλήρως καταρτισμένοι ξεναγοί βοηθούν τον επισκέπτη να καταδυθεί στον κόσμο του τυριού.

Αυτό όμως για το οποίο το μουσείο είναι ιδιαίτερα περήφανο είναι ο χώρος τυροκομίας. Εκεί που οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία σε πραγματικό χρόνο να παρακολουθήσουν έναν τυροκόμο επί τω έργω. Οι τυροκόμοι δεν επιδεικνύουν απλώς τις δεξιότητές τους, αλλά απαντούν πρόθυμα στις απορίες των επισκεπτών.

Ένα μουσείο τυριού δε θα μπορούσε να μην διαθέτει χώρο γευσιγνωσίας. Στο τελευταίο κομμάτι της διαδρομής, οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να δοκιμάσουν διάφορα εμβληματικά τυριά της Γαλλίας. Σίγουρα ένα από τα καλύτερα μέρη για να βρεθεί ένας λάτρης του τυριού. Και φυσικά, το κατάστημα του μουσείου δίνει την ευκαιρία στους επισκέπτες να πάρουν μαζί τους τις γεύσεις που ξεχώρισαν.
Τυροκομία, η τέχνη που φθίνει

Η δημιουργία του μουσείου τυριού δεν είχε μόνο ως στόχο την προσέλκυση τουριστών και την προβολή των γαλλικών τυριών στους επισκέπτες εκ του εξωτερικού. Ο Πιέρ Μπρισόν βρίσκει το μουσείο τυριού μια ευκαιρία να συστήσει στους νέους την τέχνη της παραδοσιακής τυροκομίας. Τα τελευταία 10 χρόνια όλο και λιγότεροι άνθρωποι επιλέγουν το επάγγελμα του τυροκόμου. Το ολοένα μειούμενο ανθρώπινο δυναμικό έρχεται σε αντίθεση με την αυξανόμενη ζήτηση για τυρί, ενώ ελλοχεύει ο κίνδυνος να χαθεί η παραδοσιακή τεχνογνωσία. Είναι χαρακτηριστικό πως τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους δύο από τις έξι εθνικές σχολές γαλακτοβιομηχανίας της Γαλλίας συγχωνεύτηκαν, ελπίζοντας να βρουν νέους σπουδαστές. Οι διευθυντές αυτών γνωρίζουν πως το επάγγελμα του τυροκόμου δεν είναι ιδιαίτερα δελεαστικό στη νέα γενιά.

Για το λόγο αυτό το μουσείο τυριού στρέφεται προς τους νέους, προγραμματίζοντας σχολικές επισκέψεις. Είναι ιδιαίτερα προσιτό, επίσης, σε φοιτητές γεωπονικής και νέους αγρότες με μειωμένο εισιτήριο ή δωρεάν είσοδο.

Η επιστήμη του τυριού

Γενικά η Γαλλία τα τελευταία χρόνια φαίνεται να προσπαθεί να δώσει στο τυρί τη θέση που επάξια του ανήκει, αυτή πλάι στο κρασί. Για αυτό θα συναντήσει κανείς όλο και πιο συχνά τον όρο caséologie. Η λέξη προέρχεται από το λατινικό caseus που σημαίνει τυρί. Σε μια ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά θα μπορούσε να σημαίνει «τυρολογία», η επιστήμη του τυριού. Όπως η οινολογία έχει σκοπό να ξεκλειδώσει τα μυστικά του κρασιού, αντίστοιχα η επιστήμη του τυριού επιχειρεί να γνωρίσει το τυρί σε όλο του το μεγαλείο. Και πώς αλλιώς θα μπορούσε να γίνει αυτό, αν όχι με τη συνδρομή όλων των αισθήσεων. Έτσι, οι ειδικοί του τυριού μας συμβουλεύουν να γευτούμε ένα τυρί ακολουθώντας μερικά βήματα:Βγάζουμε από το ψυγείο ή το κελάρι ή το χώρο αποθήκευσης. Ανάλογα το είδος, περιμένουμε ικανή ώρα, ώστε να μην είναι κρύο.
Τα μάτια πρώτα απολαμβάνουν. Παρατηρούμε το τυρί, το χρώμα, το σχήμα, τη σύσταση.
Μια μικρή μπουκιά, χωρίς ψωμί, είναι η πρώτη γευστική δοκιμή. Οι ειδικοί προτείνουν να βάλουμε μια μικρή ποσότητα τυριού ανάμεσα στον ουρανίσκο και τη γλώσσα μας και να το αφήσουμε να λιώσει εκεί.
Τέλος, δοκιμάζουμε άλλη μια μικρή ποσότητα τυριού, με λίγο ψωμί. Αυτή τη φορά το μασάμε, καθώς η μάσηση δύναται να απελευθερώσει νέα αρώματα και γεύσεις. Σε όλη τη διάρκεια της δοκιμής αναπνέουμε από τη μύτη, για να απολαύσουμε τα αρώματα του τυριού.

Η σημασία του τυριού ως ένα παγκόσμιο τρόφιμο φανερώνεται από την ύπαρξη τυριών σχεδόν σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Συχνά σε χώρες-παραγωγούς εμβληματικών τυριών θα συναντήσει κανείς μουσεία τυριού. Έτσι, στο Άμστερνταμ υπάρχει το μουσείο τυριού, αφιερωμένο -πού αλλού;- στα ολλανδικά τυριά. Δεν είναι το μοναδικό βεβαίως. Ενδεικτικά υπάρχει στο Alkmaar (Dutch Cheese Museum) και στην πόλη Gouda, πατρίδα του ομώνυμου τυριού. Μουσεία ειδικευμένα σε ένα είδος τυριού υπάρχουν άλλωστε σε διάφορα μέρη της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας, ενώ μουσείο τυριού θα βρει κανείς ακόμη και στην Αυστραλία ή τον Καναδά.

Η Ελλάδα, μεσογειακή χώρα όπως η Γαλλία, εκτός από το κρασί μπορεί να συναγωνιστεί επάξια και με την πληθώρα τυριών. Μια ποικιλία ελληνικών τυριών, με τις συνταγές των περισσότερων να χάνονται πίσω στους αιώνες. Παρά τα διαθέσιμα επισκέψιμα τυροκομεία, μουσείο τυριού δε διαθέτει η χώρα μας. Με 105 βασικά διαφορετικά είδη ελληνικών τυριών, πρόκειται μάλλον για παράβλεψη και όχι για έλλειψη εκθεμάτων. Οι λάτρεις των ελληνικών τυριών θα συμφωνήσουν.

(maxmag)